17 Aralık 1903'te Wright Kardeşlerin ilk uçağı yapmasıyla beraber, aynı hızda gelişen yolcu uçağı sektörüne yeni bir soluk gelmişti. Çünkü artık ilk jet motorlu yolcu uçağı olan De Havilland Comet 1 yapılmıştı.
Dönemin yolcu uçaklarının motorları pervaneliydi. Pervaneli motorların menzili kısa, gürültülü ve bir o kadar konforsuzdu. Buna çare bulmak isteyen İngiliz De Havilland şirketi jet motorlu Comet'i yapmaya karar verdi. Comet yolcu taşımacılığında çığır açtı. Menzili yüksek, konforlu ve çok hızlıydı. Transatlantik uçuşlar daha kolaydı. Uçağın hızı 480 mph yani 772 kmh idi. Bu da dönemin yolcu uçakları için inanılmazdı. Comet ilk seferini 2 Mayıs 1952 yılında 36 yolcusu ile Güney Afrika'nın Johannesburg şehrine gerçekleştirmişti. Londra'dan kalkan uçak tam 23 saat 34 dakikalık uçuşta rakibi pervaneli Lockheed Constellation'dan 6 saat erken Johannesburg'a ulaşmıştı
Peki bu uçak nasıl var oldu, nereden geldi bu jet motorları? İkinci Dünya Savaşı'nda hız kazanan uçak teknolojisi apayrı bir noktaya geliyordu. Savaş uçaklarında artık pervaneli motorlar yerine jet motorları tercih ediliyordu. Her zaman en iyisi olmaya çalışan İkinci Dünya Savaşı devletleri jet motoru tasarımlarında baya ilerlemişlerdi. Fakat yolcu uçaklarında jet motoru kullanma fikri ilk defa 1942 yılında İngiltere'den geldi. Gel zaman git zaman savaştan sonra yani 1946 yılında, İngiliz Hükümeti'nin büyük desteği ile De Havilland şirketi çalışmalarına başladı. 3 sınıfta 36 koltuğa sahip uçakta en çok tartışılan konu motorların nereye takılacağıydı. En sonunda dörder adet "Ghost" adı verilen turbojet motoru kanatlarla gövdenin birleşim yerine konması kararlaştırıldı.
Başka İlkleri
Motorların konumu iniş takımlarıyla çakıştığı için daha küçük tekerlekler imal edilmek zorundaydı. Dönemin pervaneli uçakların tek ve büyük tekerleri yerini dört adet küçük tekere
bıraktı. Ardından daha gelişmiş fren sistemleriyle beraber ilk Comet olan Comet 1 1949 yılında tamamlandı. İlk uçuşunu Temmuz 1949 yılında gerçekleştirilen uçağın bütün sistemleri teker teker denendi. Böylece uçak hazır hale gelmiş oldu.
Uçağın ilk müşterisi BOAC oldu. Ardından Air France, Canadian Pacific gibi şirketler izledi.
Fiyatı 250 bin sterlin olan uçağın menzili 2 500 km'ye kadar ulaşabiliyordu. Tabii uçağın problemleri baş gösterecekti ve bütün yolcuların ve mürettebatın öldüğü bir kazaya bile karışacaktı.
 |
| Air France'ye ait bir Comet 1 |
Uçağın Problemi - Metal Yorgunluğu
Comet'in ilk modellerinde "metal yorgunluğu" adı verilen bir problem vardı. Metal yorgunluğu, kabinin sürekli döngüsel olarak basınçlandırılması ve ardından da basınçsızlandırılması sonucunda oluşmuş ve uçak gövdesine ağır bir zarar vermişti. Comet 1'in 10 Ocak 1954 tarihinde Roma-Londra seferini yaparken kalkıştan yaklaşık 20 dakika sonra metal yorgunluğu sebebiyle uçağın gövdesi parçalanmış, 29 yolcu 6 mürettebattan kurtulan olamamıştır. İleride yaşanan bazı başka olaylarla birlikte (uçağın kaybolması gibi) uçağa soruşturma açılmış ve metal yorgunluğu tespit edilmiştir. Tasarımdan değişikliğe gidilerek 1958 yılında Comet 4 modeliyle göklere geri dönmüştür.
 |
| Comet 4 |
Son
Comet'in sivil alanda yaşantısı kısa sürmüştü. Kimse Comet almak istemiyordu. Motorlarda ve tasarımda kapsamlı değişikler yaparak İngiliz deniz karakol görevlerinde kullanılmaya başlandı. Nimrond adını alan bu uçak ise günümüzde hala deniz karakol görevlerinde kullanılmaktadır.
 |
| Günümüzde Kullanılan Nimrond |
Kaynakça:
tr.wikipedia.org
hurriyet.com.tr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder