Uzaya Fırlatılan İlk Uydu - Sputnik 1

2. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte başlayan Soğuk Savaş, Amerika ve Sovyetler Birliği'ni hem askeri hem ekonomik hem de siyasi açıdan bir yarışa sürüklemişti. Belki de bu yarışların en heyecan verici olanı Uzay Yarışı, Sovyetler Birliği'nin Dünya'nın ilk yapay uydusu olan Sputnik 1'i uzaya fırlatmasıyla başlamıştı.

Sputnik 1 Nedir?

Uzaya fırlatılan ilk yapay uydu olan Sputnik 1, 4 Ekim 1957 tarihinde uzaya gönderilmişti. Tam 22 gün uzayda faaliyet gösteren uydu, Soğuk Savaşın en büyük simgelerindendir. 

Fiziksel ve teknik  özelliklerinden bahsedersek uydu, 53 santim çapında ve 80 kilogram ağırlığındaydı. Küre şeklindeki gövdesinden 4 adet, boyutları 2,4 ila 2.9 metre arasında değişen anten uzanıyordu. Metal gövdesi sayesinde Dünya'dan çıplak gözle görülebilen Sputnik 1, aynı zamanda üzerinde 2 adet radyo vericisi bulunduruyordu. Bu radyo sinyalleri iyonoesferdeki elektron yoğunluğunu ölçmede kullanıldı.

Sputnik 1, iç basıncını ve sıcaklığını sinyallerle Dünya'ya iletiyordu. Böylece uyduya herhangi bir göktaşının çarpıp çarpmadığı test edildi ve gelecekteki uzay görevleri için uzayın güvenliliği hakkında bilgi sahibi olundu.

Fırlatılışı

Sputnik 1 bugün Kazakistan sınırları içinde kalan Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı ve Dünya yüzeyinden 215 ila 865 kilometre uzaklıktaki alçak yörüngeye yerleşti. "Sputnik" Rusça'da "Uydu" anlamına gelmektedir ve resmiyetteki adı Yapay Dünya Uydusu'dur. Fırlatılış amacı gerçekte propaganda amaçlı olsa da görünüşteki amaç 1957-1958 yılları arasında süren Uluslararası Jeofizik Yılı'na katkı sağlamaktı.

Uzay'a Atılan İlk Adım!

Sputnik 1, insanlığın uzay keşfine attığı ilk adımdı. 4 Ekim tarihinde uzaya gönderilen Sputnik 1'in hemen ardından ABD Savunma Bakanlığı. yeni bir uydu projesi başlattı.

Uzay Yarışı'nı başlatan Sputnik 1, aynı zamanda NASA'nın (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) kurulmasına yol açtı. NASA, 29 Temmuz 1958 tarihinde Amerika'nın uzay çalışmalarından sorumlu bir kurum olarak kuruldu. 

Arkaplanda Neler Oldu?

Sovyetler uzaya bir uydu gönderecek kadar teknolojilerinin geliştiğini fark etmişti. Sovyet Bilimler Akademisi'nden Mstislav Keldiş, uzayda deneyler yapabilecek, konik şekilde, 1.5 tonluk bir uydu planladı. Fakat Sovyet İstihbaratı, ABD'nin uzaya, tek yapabildiği yörüngeye oturmak olan "basit bir uydu" göndereceklerini fark edince, planlar değişti. İlk olmak isteyen Sovyetler Birliği hızlıca Sputnik 1'i geliştirdi. Bu sayede daha pahallı uyduların uzaya gönderilebileceği de sınanmış olacaktı. Uydu aynı zamanda Ekim Devrimi'nin yıldönümü kutlamalarına da yetişecekti. Uydu ve roketin tasarımı, Rus roket bilimci Sergey Korolyov tarafından yapıldı. Aslında Sputnik 1, ABD'nin basit uydusundan çok daha ağırdı. Aylar sonra ABD Vanguard uydusunu gönderince, Nikita Kruşçev, uyduyla "greyfurt" diye alay etti.

Sputnik 1 yörüngeye oturduğunda, Amerikan Halkı dehşete düşmüştü. Çünkü, Soğuk Savaş'ın en heyecanlı olduğu o yıllarda Amerika'da komünizm korkusu baş göstermişti. Komünistlerin onların beynini yıkayacağını sanan Amerikan Halkı, uydunun yollayacağı sinyaller ve dalgalardan korkmuşlardı. Ayaklanan kimseler olsa da sonradan böyle bir şeyin gerçek olmadığını anlayan halk sakinleşti. Bu durum Amerika'yı iyi yönde etkileyecek ve Apollo Proje'sini başlatmalarına kadar gidecekti...